Pasen (#12)

Artiesten en podia horen bij elkaar als eieren en Pasen. Maar voor het tweede jaar op rij zitten muzikanten deze dagen thuis. Als ze al spelen is het uitsluitend in de tuin, op zoek naar eieren. Zelfs Paaspop, toch traditiegetrouw het festival dat de lente inluidt, is verplaatst naar september. Ik vroeg me ineens af hoe vaak mijn favoriete bandje, u weet wel, Earth and Fire, de paasdagen op een podium had doorbracht.

In de biografie over de band, al enige maanden op grijpafstand naast mijn computer, lees ik dat Earth and Fire in de beginjaren zo’n 150 keer per jaar optrad. Met dat soort aantallen lijkt het waarschijnlijk dat ze in die jaren ook tijdens Pasen wel ergens in een discotheek of op een popfestival stonden. Door de data van de paasdagen naast alle gedocumenteerde optredens te leggen, blijkt dat ze inderdaad hun paasbrood en eieren maar weinig in huiselijke kring aten. Tot 1974 traden ze zelfs beide dagen op. En in 1970, toen ze tot de zomer nog geen beroepsmuzikanten waren en voornamelijk in het weekend speelden, traden ze zelfs op tweede paasdag twee keer op.

Ook werd Pasen meerdere malen in het buitenland gevierd. In 1971 stonden ze op eerste paasdag in België (Maldegem), in 1972 in Duitsland (Coesfeld) en in 1976 weer in België (Koekelare). Een favoriete plek met Pasen blijkt ook Lemele te zijn. Drie jaar achter elkaar, van 1973 tot en met 1975, stonden ze daar in discotheek Zaal Dijk. Dezelfde plek waar ze in 1983 hun laatste optreden in de bezetting met Gerard Koerts hadden. Een onaangekondigd afscheid dat veel fans in vertwijfeling achterliet. Ik weet nog dat ik het vreselijk vond dat de band zo geruisloos van de Nederlandse concertpodia was verdwenen.

Gelukkig kwam Earth and Fire in 1987, in de slipstream van de ‘back-to-the-sixties’- festivals, weer bij elkaar. Althans Jerney, Bert en Ab, aangevuld met Ton Scherpenzeel, Jons Pistoor en Age Kat. Het maakte het gemiste afscheid in 1983 enigszins goed. In deze Scherpenzeel-bezetting speelde de band nog tot en met 1995. Het allerlaatste optreden dat ik kon vinden is in Middelharnis in 1995. Op 17 april, tweede paasdag.

Dit was de laatste van 12 wekelijkse columns. De column wordt vanaf mei maandelijks voortgezet.


Optredens in het paasweekend

29 maart 1970 – Huissen – Popfestival
30 maart 1970 – Lisse – Sociëteit Aladin
30 maart 1970 – Noord-Scharwoude

11 april 1971 – Maldegem (B) – Feesttent
12 april 1971 – Wervershoof – Dancing de Roos

2 april 1972 – Coesfeld (D) – Stadthalle
3 april 1972 – Veenendaal – Suzie Q

22 april 1973 – Zuidermeer – Zaal Vriend
23 april 1973 – Lemele – Zaal Dijk

15 april 1974 – Lemele – Zaal Dijk

31 maart 1975 – Lemele – Zaal Dijk

18 april 1976 – Koekelare (B) – Zaal Zuudhove
19 april 1976 – Voorburg – Sporthal De Vliegermolen

6 april 1980 – Appingedam – Theater Disco Dancing Babylon
7 april 1980 – Tollebeek – Tollehal

11 april 1982 – Ziewent

4 april 1983 – Heerhugowaard – Heer van Jericho

Laatste optreden 1983 in oude bezetting:
12 mei 1983 – Lemele – Zaal Dijk

Laatste optreden in Scherpenzeel-bezetting
17 april 1995 – Middelharnis – Sportcomplex De Staver

Bye bye bands (#11)

De popband is aan het verdwijnen. In het land van The Beatles, toch de band der bands, staan half maart nog maar 9 popbands in de UK Top 100. The Guardian rekent dit voor in een uitstekend artikel over de achtergronden van deze teloorgang. Ik keek ervan op. Amper 50 jaar geleden wemelde het van de beginnende bandjes. In Den Haag en omstreken ontstonden in huiskamers, op schoolavonden en in buurthuizen vele grote namen uit de Nederlandse popmuziek. Ook mijn favoriete band. U weet wel, Earth and Fire.

Niet alleen in de jaren zestig en zeventig waren bandjes een belangrijk onderdeel van de jongerencultuur. Altijd was wel het adagium: speel je een instrument dan speel je in een band. Ook als je maar een beetje kon zingen was er plek voor je. Zelf zong ik ook een blauwe maandag in een bandje. En al was het maar kort, ik herinner me goed de saamhorigheid en hoe het was om onderdeel van een geheel te zijn. Samen sjouwden we de instrumenten, samen stonden we op het podium en samen ruimden we na afloop op.

Natuurlijk weet ik ook dat het bandleven niet altijd rozengeur en maneschijn is. Om een band te worden moet er gespeeld worden. En om te spelen moet een band een oefenruimte en apparatuur hebben. En dit is vaak duur, zeker voor een jong bandje zonder inkomsten. Daarnaast moet binnen de band over alles overeenstemming bereikt worden. Als onderdeel van een geheel moet iedereen met iedereen rekening houden. Hoe vaak hebben we niet gezien dat onenigheid binnen een band ook vaak het einde van die band inluidde?

De jeugd van nu is sowieso niet meer zo van ‘samen’. Ja samen gamen, maar wel online. En samen praten via Discord. En om muziek te maken hoeven jonge muzikanten niet meer op zoek naar andere bandleden. Met de huidige techniek is een muzikant zijn eigen band en worden liedjes geboren in de slaapkamer. Zoals Ben Mortimer, co-president of Polydor Records, het in het artikel in The Guardian zegt: ‘Culture is shaped by technology.’

De situatie van de verdwijnende popband lijkt in Nederland niet veel anders te zijn. In onze Top40 scoren op dit moment ook vooral soloartiesten en gelegenheidsduo’s en –trio’s. Als de formatie The Streamers, die vorige week een gratis concert gaf via een livestream, een dwarsdoorsnede van de huidige popmuziek is, dan wordt daarmee zeker het beeld van The Guardian bevestigd.

Vaak vraag ik me af hoe Earth and Fire het in deze tijd zou hebben gedaan. Zouden ze livestreams hebben gegeven vanuit een theater of een woonkamer? Zouden ze intieme setjes hebben gedaan met Chris op akoestisch gitaar, Jerney op zang en Ton op cajón? Zouden ze optimaal gebruik hebben gemaakt van social media? Of zouden ze als band helemaal niet bestaan hebben? Zouden Chris en Gerard bekend zijn geworden als muzikaal duo, á la Haevn, de mooiste instrumentale composities makend vanuit hun opnamestudio? Zou Hans een spoken word-dichter zijn geweest die vlijmscherp de toestand van de wereld verwoordde? En zou Jerney misschien bekender zijn geweest met een fashion Instagram-account dan als zangeres?

Misschien zorgt juist corona ervoor dat als alles weer een beetje ‘normaal’ is, de jongeren weer bij elkaar willen zijn. Dat ze uit hun slaapkamers komen om elkaar weer in de ogen te kijken en elkaar te omarmen. Dat ze de instrumenten oppakken en samen spelend van hun hervonden vrijheid genieten. Misschien dat juist na de lockdown de bandjes als paddenstoelen uit de grond schieten. Want niets is onvoorspelbaarder dan de jongerencultuur.

[Foto: Gijsbert Hanekroot]

Earth and Fire 7 inch guide ‘Worldwide’

Als je denkt dat zo’n beetje alles al wel geschreven of gemaakt is over een band die meer dan vijftig jaar geleden werd opgericht, is de verrassing groot als er iemand nog weer een nieuwe verrassende bespiegeling aan het al bestaande materiaal weet toe te voegen. Kristian Vogelaar (1969) stelde een overzicht samen van alle binnen- en buitenlandse singles van de band, aangevuld met allerlei bijzonderheden. From the End Till the Beginning.

Kiss en The Kinks

Kristian is bijna net zo oud als de band zelf en zijn eerste muzikale herinnering stamt uit 1979. Het gaat dan niet zoals je bij een fan van zijn leeftijd zou verwachten over ‘Weekend’. Nee zijn eerste favo nummer is niet eens van Earth and Fire. Hij werd gegrepen door ‘I was made for lovin’ you’ van Kiss. En later door ‘Lola’ (live) van The Kinks. Maar zoals Earth and Fire fans van het eerste uur ‘Weekend’ eigenlijk niks (mochten) vinden, verborg Kristian zijn eerste muzikale liefdes voor zijn vooral hardrock en metal minnende vrienden.

Door verschillende websites te gebruiken kwam ik op steeds meer verschillen uit, maar geen enkele website was compleet.

7 inch vinyl

Maar bloed kruipt waar het niet gaan kan. “In de jaren 80 was het dus vooral metal, maar door de invloeden van thuis, progressieve-symfonische rockmuziek van o.a. Deep Purple, Pink Floyd en Zappa, kwam ik steeds meer met bands in aanraking die een mengeling zijn van al die muziekstromingen. Zoals Rush, Marillion, maar ook Kayak en Earth and Fire.” Hij bewonderde niet alleen de muziek, maar werd ook fanatieke verzamelaar van 7 inch vinyl van bands en artiesten die hun oorsprong hadden in de jaren 60, maar ook actief waren in de jaren 70 en 80. Denk aan The Kinks, Rolling Stones, Manfred Mann (chapter 3/Earth band) en Status Quo.

Verzamelvirus

Het probleem met het verzamelvirus is dat de verzamelaar pas tevreden is als hij een reeks compleet heeft. Zo begon hij aan zijn monsterproject om hoesjes en labels van singles van zijn geliefde bands te verzamelen. “Door verschillende websites te gebruiken kwam ik op steeds meer verschillen uit, maar geen enkele website was compleet.” Het werd zijn ‘levenswerk’ om dat overzicht wel compleet te krijgen. Of in elk geval om de perfectie na te streven.

Lakmoesproef

The Kinks, een van zijn eerste liefdes, werd zijn lakmoesproef. “Door met The Kinks te beginnen ben ik erachter gekomen dat veel meer mensen met hetzelfde probleem zitten.” Hij maakte de facebookgroep The Kinks 7’’ inch collection aan en kon met hulp van zeer actieve leden de hiaten vullen met nieuwe informatie en foto’s. Uiteindelijk verstuurde hij de ‘The Kinks 7 inch discography guide’, een 234 pagina’s tellend PDF-document met ruim 1.500 kleurfoto’s, naar meer dan 100 liefhebbers wereldwijd en kreeg daar veel leuke reacties op terug. Zijn unieke project werd zelfs in een Amerikaans internet radio programma (www.waterloounderground.com) lovend besproken.

Wereldwijd

Nu was het de beurt aan Earth and Fire. Voor deze guide riep hij, hoe kan het ook anders, de hulp in van superverzamelaar Ko van den Broek, die ook de laatste controle verzorgde. Dat de mannen er hun hele ziel en zaligheid in legden blijkt uit een bericht van Kristian eind augustus in de Earth and Fire Facebookgroep “Vandaag vanaf 11.15 tot 14.45 uur aan de telefoon gehangen met een pauze van 15 minuten om stap voor stap de Earth and Fire 7 inch guide Europe na te kijken met Ko van den Broek.” Met de hulp van Ko werd de toevoeging van het overzicht zelfs aangepast van ‘Europe’ naar ‘Worldwide’. Een van de eerste opmerkelijke feitjes in het document is dat de naam van Hans Ziech op een van de singletjes verkeerd gespeld is.

Prikkelende aankondigingen

Naast aanvullingen en correcties draaide de scanner bij Ko overuren en leverde hij ook veel van de nog missende foto’s aan. Ook maakte hij een mooie serie prikkelende vooraankondigingen in de Facebookgroep waardoor veel fans reikhalzend uitkijken naar het document. Zo schreef hij op 24 oktober “Carnival of the Animals (1971) is de B-kant van de single Memories, maar in welk land?” Het antwoord vind je in de 78 pagina’s tellende ‘Earth and Fire 7 inch guide ‘Worldwide’. Het is in elk geval een overzicht geworden dat op earthandfire.nl zéker thuis hoort. Klikken en downloaden maar!

Input zeer welkom

“Het maken van deze discografieën is voor mij ook een mogelijkheid om met andere verzamelaars in contact te komen. Ik hoop ook altijd dat de mensen die ze inzien en nog opmerkingen of bijdragen hebben dat ze dat aan mij doorgeven zodat ik bij een update deze ook erin kan voegen om te hopen om een echt volledige discografie te kunnen krijgen die door elke verzamelaar gebruikt kan worden.” Heb jij nog een onbekende buitenlands persing, misdruk of anderszins afwijkende 7 inch liggen, stuur een mailtje naar Kristian en hij neemt deze mee in de volgende update. Je kunt bij hem overigens ook nog het overzicht van The Kinks aanvragen.

Inmiddels is Kristian ook aan overzichten over Suzi Quatro en Shocking Blue begonnen.

Gerard Koerts overleden

Vandaag, woensdag 20 februari, is Gerard Koerts, toetsenist en mede-oprichter van Earth and Fire, in het ziekenhuis van Perpignan (Frankrijk) overleden. Zijn vrouw Ella Koerts liet dit, via de Earth & Fire Facebookgroep, aan de fans weten.

We wensen Ella en familie én natuurlijk Marjorie en Chris heel veel sterkte.

 

Muziek Earth and Fire herleeft op festival Terug naar Tiengemeten

Marieke Eelman en band spelen liedjes theatertour

Al maanden zijn de die-hard fans er vol van: een theatertour over hun lijfband, een ode aan Jerney en een eerbetoon aan de muziek van Earth and Fire. We vroegen ons immers al jaren af welke hedendaagse band of muzikant zich dat geweldige werk nou eens eigen zou maken en er iets moois mee zou doen. Wat keken we uit naar een heruitgave van een song in een hedendaags jasje, of een avondje Song of the Marching Children samen met het Metropole Orkest.

En daar was ineens Marieke Eelman. Of misschien is “ineens” niet het juiste woord. Marieke komt van Texel en is opgegroeid in de mooie traditie van Sarasani, de beatboerderij daar, waar in een tijdsbestek van tien jaar vele bekende Nederlandse bands acte de présence gaven. Ook Earth and Fire trad er diverse keren op en feestte wat af. Tijdens een reünie-festival van Sarasani in 2014 trad ook Marieke op en speelde enkele nummers van Earth and Fire. Ze wilde wel meer met de muziek doen, maar niet als het eerste het beste coverbandje. En zo ontstond het project “Invitation to the sound of Jerney Kaagman and Earth & Fire”.

Voordat het project van de grond kwam, sprak Marieke met Fred, een van de schrijvers van het boek over Earth and Fire, en met een aantal oud-bandleden. Ze waren allemaal enthousiast en gaven hun medewerking. Marieke beluisterde de interviews voor het boek, sprak met Hans Ziech over de interpretatie van de muziek, kreeg van Jerney al haar plakboeken mee, ontmoette Chris en Gerard in Frankrijk en zag ze samen optreden, en dat allemaal leidde uiteindelijk tot het eerste optreden op zaterdag 20 augustus jl. op het festival Terug naar Tiengemeten. Ook niet helemaal toevallig daar, want festivalorganisator Hans Oosterhof komt van Texel en kent Marieke goed. De eerste try-out voorstelling van de theatertour is ook op eiland Tiengemeten, op zondagmiddag 8 januari 2017 in Herberg Tiengemeten. Dat wordt een mooi intiem begin van de tour.

Terug naar het festival. De sfeer was perfect voor waar we voor kwamen. We, dat zijn Gert en Joyce, de laatste leiders van de Earth and Fire fanclub, en ik, Christel, een van de huidige beheerders van de Earth and Fire website. De zon scheen uitbundig, diverse foodtrucks stonden opgesteld bij de herberg, de veelal oudere jongeren zaten en lagen met een lekker biertje in de hand op het licht glooiend grasveld zichtbaar te genieten van de afwisselende optredens op het grote podium, dat onderaan de Teletubbies-heuvel stond, in de buurt van de bar. We voelden de spanning zoals we die vroeger voelden als we in afwachting waren van een optreden van onze band. Op het rustige eiland Tiengemeten, in de laidback sfeer van het festival, in de late augustuszon, zouden de hits van Earth and Fire weer klinken!

En dat deden ze. Ze kwamen stuk voor stuk voorbij, zoals Wild and Exciting, Ruby is the One, uiteraard Invitation, waar de titel van de tour naar verwijst, Memories, Storm and Thunder, Maybe Tomorrow Maybe Tonight, Love of Life en Only Time Will Tell. Prachtig was de elpee-uitvoering van Storm and Thunder, met dat heerlijke extraatje dat Earth and Fire zelf live ook vaak deed. Hoogtepunt voor mij was het nummer Song of the Marching Children, waar ze in de traditie van de band compleet leken te improviseren, maar wat vast ook net als in de uitvoering van Hans, Chris, Gerard en Ton tot de laatste toon was uitgedacht. Marieke en band speelden niet alles precies zoals we dat van Earth and Fire kennen, maar dat gaf ook niet. Het is hun eerste interpretatie van wat de mannen ooit bedacht hebben. Hun enthousiasme en liefde voor de nummers brachten ze in elk geval overtuigend op mij over.

Marieke biechtte tijdens het optreden op dat ze het spannend vond zo voor publiek met echte fans te staan, maar zij en haar mannen sloegen zich er fantastisch doorheen. Het is en werd een eerbetoon aan een geweldige band en aan zangeres Jerney Kaagman. Marieke zei nog “zingen is fucking moeilijk” en zeker de muziek van Earth and Fire. Jerney mocht alsnog wel eens goed in het zonnetje gezet worden voor haar prestatie. De fans klapten, want zij wisten dat het waar was. De gitarist verzuchtte na afloop, met de zweetdruppels op het voorhoofd, dat de muziek echt heel ingewikkeld is. Chapeau voor deze mensen die het aandurfden die complexe muziek nog eens voor ons te laten weerklinken!

We hebben tot slot nog een primeur: singer songwriter Tim Treffers, niet geheel toevallig ook de oprichter van deze Earth and Fire website, gaat binnenkort met Marieke en de band repeteren en zal tijdens de tour de backing vocals voor zijn rekening nemen!

De theatertour “Invitation to the sound” is vanaf 2017 in verschillende theaters te zien en wordt een theatertour over de beginjaren van Earth and Fire. Naast een wervelende rockshow is het ook een eerbetoon aan Jerney die in 2017 haar 70e verjaardag hoopt te beleven. Tijdens de show zie je een documentaire met indrukwekkend materiaal over de impact van Earth and Fire, originele bandclips, fragmenten uit de hoogtijdagen en beelden met outfits van frontvrouw en stijlicoon Jerney. Marieke was vooral benieuwd naar de achtergrond van veel nummers, naar de complexe melodieën, teksten en arrangementen. Speciaal voor deze show zijn Jerney en Chris en Gerard geïnterviewd en krijgen we ook fragmenten uit deze interviews te horen. Een eerste try-out van de theatershow is een matineevoorstelling op zondag 8 januari 2017 in Herberg Tiengemeten. De première van de show is op 3 februari 2017 in Theater De Nieuwe Regentes in Den Haag. Tot dan!